Stefania Esse

---

Życiorys

Stefania Esse przyszła na świat w Koninie, jako potomkini Jana Peczke (Petschke) oraz Emilii z d. Dominik, wywodząc się z czeskiej rodziny. Już w młodości, będąc członkinią chóru parafialnego przy konińskiej farze, rozpoczęła swoją muzyczną edukację. W 1893 roku z powodzeniem ukończyła gimnazjum żeńskie w Kaliszu, a w latach 1893–1895 przebywała w Petersburgu, gdzie zrealizowała studia w Instytucie Kształcenia Nauczycieli Szkół Średnich i uzyskała patent nauczycielki domowej.

Przez kilka lat, od 1897 do 1901 roku, pełniła rolę nauczycielki w pensji Heleny Semadeni, a następnie w pensji Janiny Komornickiej w latach 1901–1905 oraz 1908–1913. Po pewnym czasie wróciła do pracy w pensji Semadeni, kiedy ta została przeniesiona do Kalisza.

W 1904 roku sformalizowała swoje życie osobiste, wychodząc za mąż za notariusza Teodora Esse. Wspólnie wychowali dwóch synów: Feliksa Teodora, który objął stanowisko profesora na AGH, oraz Janusza, utalentowanego muzyka, który w młodzieńczych latach utonął w Warcie.

W czasie I wojny światowej Stefania była aktywną członkinią Polskiej Organizacji Wojskowej. W latach 1915–1918 uczyła języka niemieckiego i francuskiego w męskiej Szkole Handlowej, pod opieką księdza Włodzimierza Jasińskiego, a później, od 1918 do 1922 roku, w Gimnazjum Humanistycznym, kierowanym przez Stanisława Szabelskiego. Pracowała także jako nauczycielka języków w Żeńskim Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym oraz w Gimnazjum Żeńskim im. Królowej Jadwigi w Koninie, w latach 1922–1924 i od 1924 do 1933 roku.

Ważnym momentem w jej życiu było 19 lipca 1921 roku, kiedy to miała zaszczyt uczestniczyć w powitaniu Józefa Piłsudskiego w Koninie. Emeryturę obchodziła w 1933 roku. Wśród jej wychowanków znajdowały się osobistości takie jak Eryk Rosin, Witold Sztark oraz Mieczysław Bekker.

W okresie międzywojennym Stefania aktywnie angażowała się w działalność społeczną, m.in. w Towarzystwie Ratowania Tonących oraz Konińskim Towarzystwie Wioślarskim, pełniąc funkcję sekretarza w konińskim oddziale Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Utrzymywała bliską przyjaźń z Zofią Urbanowską, a w swoim posiadaniu posiadała monumentalną kamienicę, nazywaną „Konińskim Wawelem”, uznawaną za jedną z najwspanialszych w całym mieście w dwudziestoleciu międzywojennym. Była również aktywna w działalności ekumenicznej, kulturalnej oraz patriotycznej, organizując wiele manifestacji i obchodów rocznic.

W czasie II wojny światowej Stefania zaangażowała się w tajne nauczanie, a także odmówiła podpisania Volkslisty, co spotkało się z represjami. Przez pewien czas była zmuszona udostępnić dużą część swojego mieszkania niemieckiemu żołnierzowi.

Odeszła z tego świata 25 grudnia 1959 roku, a jej doczesne szczątki spoczywają na cmentarzu ewangelickim w Koninie.

Upamiętnienie

Imię Stefanii Esse jest dobrze znane w Koninie, gdzie nosi je ulica na Osiedlu Jana Zemełki. Ta niezwykła postać znalazła swoje miejsce nie tylko w lokalnej przestrzeni, ale także w literaturze, występując w książkach autorstwa Krzysztofa Dobreckiego oraz Dominiki Stec. Ponadto, pamięć o niej została uhonorowana poprzez tablicę pamiątkową, która została umieszczona w budynku I Liceum Ogólnokształcącego w Koninie.

---

Oceń: Stefania Esse

---