Witold Friemann, urodzony 20 sierpnia 1889 roku w Koninie, to postać, która znacząco przyczyniła się do polskiej kultury muzycznej XX wieku. Był nie tylko kompozytorem, ale także utalentowanym pianistą, dyrygentem oraz pedagogiem.
Jego życie zakończyło się 22 marca 1977 roku w Laskach.
Życiorys
Witold Friemann, syn Alfonsa i Marii z Brodowskich, swoją przygodę z muzyką rozpoczął pod skrzydłami Pawła Romaszki, który nauczył go gry na fortepianie, oraz Marka Zawirskiego, który wprowadzał go w tajniki teorii muzyki. Kontynuując naukę do 1909 roku, studiował w konserwatorium warszawskim pod okiem takich wybitnych pedagogów jak Zygmunt Noskowski oraz Roman Statkowski, gdzie zyskał wiedzę z zakresu kompozycji i instrumentacji. Dodatkowo, kształcił się także pod kierunkiem Aleksandra Michałowskiego w zakresie fortepianu, a być może również Piotra Maszyńskiego.
W latach 1909–1913 Friemann przebywał w Lipsku oraz Meiningen, gdzie rozwijał swoje umiejętności pod okiem Maxa Regera, specjalizując się w kompozycji, oraz Josepha Pembaura syna, w zakresie fortepianu. Jego kariera pianisty rozpoczęła się obiecująco, gdy w 1914 roku zadebiutował w Lipsku. Niestety, wybuch I wojny światowej spowodował przerwę w jego występach, jednak już od 1921 roku, po zakończeniu działań wojennych, powrócił do działalności koncertowej we Lwowie, gdzie sprowadził go Adolf Chybiński.
W Lwowie, do 1929 roku, prowadził klasę fortepianu w konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego, które organizowało kursy koncertowe. W tym czasie zyskał uznanie jako kompozytor, a szczególne uznanie przyniosły mu jego liryki wokalne, które interpretowała m.in. Ada Sari. Jego utwory fortepianowe również cieszyły się popularnością i były często wykonywane na koncertach kompozytorskich we Lwowie.
W roku 1929 Friemann przeniósł się do Katowic na cztery lata, gdzie zainicjował działalność Śląskiego Konserwatorium Muzycznego, samemu pełniąc funkcję dyrygenta. To właśnie z jego inicjatywy powstała jedyna w Polsce Wojskowa Szkoła Muzyczna przy tej uczelni. W 1933 roku ponownie osiedlił się w Warszawie, gdzie w Polskim Radio najpierw pracował jako „kontroler muzyki”, a później jako „referent muzyki poważnej”.
W 1938 roku akompaniował na fortepianie śpiewaczce Barbarze Malinowskiej (znanej jako Iza Rola) podczas nagrań swoich pieśni dla wytwórni płytowej Syrena Rekord. W czasie drugiej wojny światowej był aktywnym uczestnikiem koncertów konspiracyjnych. Po wojnie, od 1946 roku, przez 17 lat działał jako dyrygent chóru oraz nauczyciel gry na fortepianie w zakładzie dla osób niewidomych w Laskach, gdzie pozostał nawet po przejściu na emeryturę.
W 1963 roku Friemann otrzymał Nagrodę II stopnia Ministra Kultury i Sztuki za swoją twórczość fortepianową i wokalną. W maju 1972 roku zaszczycono go tytułem Honorowego Obywatela Miasta Konina. Witold Friemann zmarł i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 12-5-9,10.
Ordery i odznaczenia
Witold Friemann, jako osoba o bogatym dorobku, został uhonorowany licznymi odznaczeniami. Wśród nich szczególnie wyróżniają się następujące medalowe i odznaczeniowe zasługi:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski przyznany w 1960 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał dwukrotnie: po raz pierwszy 31 stycznia 1939 roku, a następnie w 1958 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, który został mu nadany 19 stycznia 1955 roku,
- Medal Pontyfikatu Papieża Pawła VI.
Upamiętnienie
W 2008 roku, jedno z rond w Koninie zostało uhonorowane imieniem Witolda Friemanna. To ważne wydarzenie podkreśla jego wkład i znaczenie, jakie miał dla lokalnej społeczności.
Przypisy
- Rondo Friemanna i ulica Pułaskiego [online], LM.pl [dostęp 29.10.2022 r.]
- Witold Friemann w bazie staremelodie.pl [online], staremelodie.pl [dostęp 09.06.2022 r.]
- Przywrócić Friemanna Koninowi [online], Konińskie Towarzystwo Muzyczne, 2008 [dostęp 05.03.2016 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: Lelewelowie i mokrzeccy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 03.11.2017 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wymieniony jako Frieman Witold.
- M.P. z 1939 r. nr 29, poz. 50 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- a b Stanisław S. Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1983, s. 183.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Daniel Zawadzki | Janina Weneda | Janusz Wawrowski | Gina Szwarc | Roman Szymon Pawlicki | Adam Guziński | Szymon Bobrowski | Dariusz Przybylski | Bogumił Reszke | Andrzej Kowalczyk (scenograf) | Jan A.P. Kaczmarek | Kasjan Farbisz | Reni Jusis | Krzysztof Kędziora | Ash (raper) | Aleksandra Polewska | Andrzej Kowalczyk (aktor) | Julitta Sękiewicz-Kisiel | Katarzyna Kubacka-Seweryn | Kamil WasickiOceń: Witold Friemann