Śluza Pątnów to kluczowy element infrastruktury wodnej, druga z czterech śluz usytuowanych na Kanale Ślesińskim. Znajduje się w malowniczej dzielnicy Konina, znanej jako Pątnów. Obecnie, wskutek niewielkiego ruchu statków w tej części kanału, śluza pełni przede wszystkim funkcję zarządzania gospodarką wodną, współpracując w tym zakresie z śluzą Morzysław.
Otwarcie tzw. motylków umożliwia kontrolowane odprowadzanie wody w kierunku rzeki Warty za pośrednictwem śluzy Morzysław. Z kolei znajdująca się przy śluzie pompownia pozwala na pompowanie wody w przeciwnym kierunku, co jest kluczowe dla zasilania w wodę jezior, które stanowią szczytowe stanowisko na Kanale Ślesińskim.
W bezpośrednim sąsiedztwie śluzy, od strony górnego awanportu, zlokalizowany jest kanał zrzutowy ciepłej wody z obiegu chłodzenia elektrowni konińskich. Część tej ciepłej wody jest kierowana do awanportu, co w efekcie zapobiega zamarzaniu tej części kanału w zimie. Stwarza to dogodne warunki do zimowania większych jednostek pływających, co jest istotnym czynnikiem dla lokalnej żeglugi i aktywności wodnej.
Historia
Budowę Kanału Ślesińskiego rozpoczęto w roku 1936, co było istotnym wydarzeniem w historii regionu. Przed wybuchem II wojny światowej, w 1939 roku, do użytku oddano dwie ze czterech planowanych śluz: w Pątnowie oraz Morzysławiu. Te dwa obiekty stanowiły kluczowy element infrastruktury kanału. Pozostałe śluzy zrealizowano w okresie powojennym, co wskazuje na kontynuację prac po zakończeniu konfliktu. Ofiarnym momentem było otwarcie całego kanału, które miało miejsce w 1949 roku.
Opis
Na wodnej mapie regionu oraz w historii tamtejszej żeglugi, Śluza Pątnów zajmuje istotne miejsce. Zlokalizowana jest na 7,95 km drogi wodnej, pełniąc ważną funkcję w utrzymywaniu ciągłości żeglugi. Łączy ona szczytowe stanowisko kanału, jakim jest Jezioro Pątnowskie, z odcinkiem kanału, który prowadzi między Pątnowem a Morzysławem.
W obrębie konstrukcji śluzy dochodzi do zrzutu wody z wysokiego poziomu kanału do rzeki Warty. Jej budowa to jednokomorowa struktura, wzmacniana żelbetonem, z dwuskrzydłowymi wrotami o imponujących wymiarach 57,4 × 9,6 m. Napełnianie i opróżnianie śluzy realizowane jest za pomocą dwóch otworów, znajdujących się zarówno we wrotach górnych, jak i dolnych, wyposażonych w zamknięcia motylkowe.
W tym samym kompleksie zlokalizowana jest także pompownia Pątnów, która składa się z ujęcia wody. Pompownia ta obejmuje pięć komór wlotowych, z których każda ma szerokość 1,2 m. Ponadto, w dwukondygnacyjnej części podziemnej znajdują się pięć komór czepnych oraz pięć komór zrzutowych, co zwiększa efektywność działania tego obiektu. Dodatkowo, w tej samej przestrzeni ulokowana jest hala pomp, odpowiedzialna za zarządzanie przepływem wody.
Część nadziemna pompowni Pątnów składa się z hali silników, rozdzielni wysokiego napięcia, komory transformatorowej oraz dyżurki. Kluczowym zadaniem tego kompleksu jest przerzut wód z południowej części kanału na stanowisko szczytowe, co pozwala na uzupełnienie ubytków powstałych w wyniku poboru wody na potrzeby chłodzenia elektrowni „Konin” oraz „Pątnów”.
Remont śluzy
Projekt związany z modernizacją Kanału Ślesińskiego na odcinku od 0,00 do 32,00 obejmował kompleksowy remont śluz znajdujących się w Koszewie, Gawronach, Pątnowie oraz Morzysławiu.
Inicjatywa ta była wsparta finansowo z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, co podkreśla znaczenie inwestycji w infrastrukturę hydrotechniczną.
Realizacja projektu została szczegółowo nadzorowana przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu, co zapewniło zgodność z najwyższymi standardami jakości.
W ramach przeprowadzonych prac, wykonano usunięcie korozji oraz naprawę pęknięć w betonowych elementach śluzy, a także wymieniono wróty zabezpieczające. Cały remont został pomyślnie zakończony w maju 2013 roku, co przyczyniło się do poprawy funkcjonalności oraz bezpieczeństwa ww. obiektów.
Przypisy
- a b c Napieralski P. Remont Kanału Ślesińskiego Ekofakty, lato 2013 s. 11.
- a b c Sajna B., Gierszewski P. Charakterystyka i znaczenie gospodarcze Kanału Ślesińskiego GEOGRAPHY AND TOURISM, Vol. 4, No. 1 (2016) s. 70.
- PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA KONINA na lata 2004–2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008–2011 Konin 2004 s. 42.
- PaulinaP. Dobersztyn PaulinaP., Śluza w Morzysławiu zostanie zamknięta, „konin.naszemiasto.pl”, 23.05.2011 r. [dostęp 22.02.2018 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty związane z transportem i komunikacją":
Konin (stacja kolejowa) | Lądowisko Konin-Szpital | Konin Zachód | Słup drogowy w KoninieOceń: Śluza Pątnów