ZE PAK, wcześniej znany jako Zespół Elektrowni „Pątnów-Adamów-Konin”, to zespół trzech elektrowni cieplnych, które wykorzystują węgiel brunatny oraz biomasę jako główne źródło energii. Zlokalizowane w Konińskim Zagłębiu Węgla Brunatnego, elektrownie te mają łączną moc 1168 MW, co stanowi około 4 procent udziału w krajowej produkcji energii.
W skład tego zespołu wchodzą następujące elektrownie:
- Elektrownia Pątnów w Koninie,
- Elektrownia Adamów w Turku – zlikwidowana,
- Elektrownia Konin w Koninie.
Historia
Elektrownie węglowe, które są częścią spółki, zostały wzniesione w latach 1958–1974. W tym okresie powstały m.in. Elektrownia Konin, która rozpoczęła działalność w latach 50. XX wieku, Elektrownia Adamów, uruchomiona w 1964 roku oraz pierwszy blok w Elektrowni Pątnów I, który został uruchomiony w 1967 roku. Warto dodać, że Elektrownia Pątnów II, znana obecnie jako blok nr 9 elektrowni Pątnów, została oddana do użytku w 2008 roku.
Kierownikiem budowy elektrowni Pątnów był inżynier Józef Zieliński, który odegrał kluczową rolę w ich realizacji. W 1970 roku elektrownie Pątnów, Adamów oraz Konin zostały zorganizowane w Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin. Zmiana w strukturze własności miała miejsce w grudniu 1994 roku, kiedy to Przedsiębiorstwo Państwowe ZE PAK przekształciło się w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa.
W latach 1995–1999 przedsiębiorstwo przeszło przez proces restrukturyzacji i prywatyzacji, a w 1999 roku znaczącym inwestorem strategicznym stał się Elektrim SA, który posiadał około 39% akcji przedsiębiorstwa. Pozostałe udziały rozdzielone były pomiędzy Skarb Państwa (50%) oraz pracowników (10%).
W wyniku przeprowadzonej w 1999 roku restrukturyzacji, powstało siedem spółek zależnych: Elektrownia Pątnów II, PAK SERWIS, EL PAK, AS PAK, TRANS PAK, PAK ODSIARCZANIE Sp. z o.o. oraz „PAK Centrum Usług Informatycznych” Sp. z o.o. Z kolei spółki AS PAK oraz TRANS PAK zostały sprzedane zewnętrznym inwestorom. W 2012 roku PAK Odsiarczanie zostało zlikwidowane i włączone w struktury ZE PAK S.A.
19 grudnia 1996 roku zawarto kontrakt długoterminowy na budowę nowego bloku w Elektrowni Pątnów II. Proces budowy rozpoczął się po przekazaniu placu pod budowę 20 lipca 2005 roku, a blok został zsynchronizowany z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym 23 listopada 2007 roku. Dnia 18 lipca 2012 roku, ZE PAK S.A. przejął kopalnie węgla brunatnego Adamów oraz Konin, co dodatkowo wzmocniło pozycję grupy w branży.
Obecnie Grupa Kapitałowa ZE PAK S.A. składa się z wielu spółek, w tym: PAK Polska Czysta Energia Sp. z o.o., PAK SERWIS Sp. z o.o., PAK-PCE FOTOWOLTAIKA Sp. z o.o., PAK-PCE Wiatr Sp. z o.o., PAK-PCE POLSKI AUTOBUS WODOROWY Sp. z o.o., PAK-PCE BIOGAZ Sp. z o.o., PAK-PCE BIOPALIWA I WODÓR Sp. z o.o., PG HYDROGEN Sp. z o.o., EXION HYDROGEN POLSKIE ELEKTROLIZERY Sp. z o.o., PAK GÓRNICTWO Sp. z o.o., PAK Volt Sp. z o.o., a także PAK Kopalnia Węgla Brunatnego Konin S.A. i PAK Kopalnia Węgla Brunatnego Adamów S.A. w likwidacji.
Transformacja energetyczna
Na zakończenie roku 2020 ZE PAK S.A. ogłosił swoje zaangażowanie w program transformacji energetycznej, mający na celu przekształcenie funkcjonującego modelu energetycznego w Polsce. W ramach tych działań podjęto działania mające na celu redukcję emisji i zwiększenie produkcji energii elektrycznej, ciepła oraz wodoru, czerpanego z odnawialnych źródeł energii.
Zrealizowane cele transformacji
- Produkowanie energii elektrycznej oraz ciepła z biomasy w Elektrowni Konin,
- Budowa bloku biomasowego o wielkości 50 MW,
- Modernizacja kotła K7, która ma umożliwić spalanie biomasy – projekt o mocy docelowej 50 MW, aktualnie w fazie realizacji,
- Wyłączenie z działania bloków nr 3, 4 i 6, które były zasilane węglem brunatnym w Elektrowni Pątnów,
- W realizacji znajduje się również budowa farmy fotowoltaicznej o mocy 70 MW, co obejmuje łącznie 155 000 modułów fotowoltaicznych na obszarze 100 ha.
Cele do realizacji
- Rezygnacja z wytwarzania energii elektrycznej w blokach opalanych węglem brunatnym oraz ich wycofanie z eksploatacji:
- blok nr 5 do końca 2023 roku,
- bloków nr 1 i 2 do zakończenia roku 2024,
- bloku nr 9 do końca roku 2030.
- Planuje się również budowę farm wiatrowych w lądzie o łącznej mocy 438 MW,
- Wprowadzenie biogazowni, która generować ma około 14 MW,
- Rozbudowa farmy fotowoltaicznej, aby osiągnąć moc 250 MW w pierwszym etapie z możliwością zwiększenia do 1000 MW,
- Wzrost produkcji z biomasy z 100 MW do 200 MW,
- Produkcja zielonego wodoru:
- W Elektrowni Konin planowana jest instalacja dwóch elektrolizerów o łącznej mocy 5 MW z perspektywą na rozbudowę do 50 MW.
Akcjonariat
W przypadku struktury akcjonariatu, kluczowe są następujące informacje, które wymienione są poniżej:
- zygmunt Solorz-Żak 65,96%, pośrednio poprzez,
- Argumenol Investment Company Limited,
- OFE PZU „Złota Jesień” 9,12%,
- Nationale – Nederlanden OFE 8,86%,
- pozostali 16,06%.
Dane techniczne
Elektrownia Pątnów
Elektrownia Pątnów należy do największych instalacji wchodzących w skład Grupy Kapitałowej ZE „PAK” SA, odpowiadając za aż 57,6 procent mocy zainstalowanej na terenie całej grupy. To nowoczesny obiekt parowy, który od samego początku zaprojektowany został jako elektrownia zawodowa z kondensacyjnym blokiem użytym do produkcji energii elektrycznej, a jego głównym paliwem jest węgiel brunatny. Pierwszy blok zainaugurował swoją działalność w roku 1967.
Aktualnie, elektrownia Pątnów składa się z sześciu bloków energetycznych, z których każdy ma moc około 200 MW, co łącznie daje moc osiągalną wynoszącą 1200 MW. Kotły OP-650b literatury produkcji Rafako SA zostały zastosowane, a dodatkowo wykorzystano turbiny 13K215, które posiadają zmodernizowaną część niskoprężną o mocy 222 MW dla bloków nr 1 i 2. Z kolei turbiny Zamech, obecnie znane jako Alstom Power, korzystają z licencji LMZ.
W ramach modernizacji, w latach 2019–2020 wyłączono trzy bloki z Pątnowa I, z których każdy zdołał osiągnąć moc 200 MW. Zmiany te obejmowały blok nr 4, zamknięty 31 grudnia 2019 roku, blok nr 3 wyłączono 30 czerwca 2020 roku, a ostatni, blok nr 6, zakończył swoją eksploatację 31 grudnia 2020 roku.
Od roku 2021 w aktywnej działalności pozostają bloki:
- blok nr 1 o mocy 222 MW,
- blok nr 2 o mocy 222 MW,
- blok nr 5 o mocy 200 MW,
- blok nr 9 o mocy 474 MW (dawna Elektrownia Pątnów II).
Elektrownia Adamów
Elektrownia Adamów, będąca osobnym tematem, jest konwencjonalną elektrownią cieplną, która osiąga moc 600 MW, również opalaną węglem brunatnym.
Elektrownia Konin
Najstarsza elektrownia w Grupie Kapitałowej ZE „PAK” SA, zlokalizowana w Koninie, dostarcza nie tylko energii elektrycznej, ale także energii cieplnej dla lokalnych mieszkańców. Jej budowa rozpoczęła się w 1958 roku. W 2012 roku uruchomiona została nowa jednostka energetyczna, która powstała na podstawie wyremontowanego turbozespołu TG-6. Nowe budynki wykorzystują tylko biomasę, z kotłem stworzonym przez firmę Foster Wheeler.
W ramach modernizacji w 2020 roku, zakończono prace nad kotłem K7, które umożliwiły spalanie biomasy oraz poprawiły wydajność energetyczną produkcji do 50 MW. Aktualnie, łączna moc elektryczna, którą można wyprodukować z biomasy w Elektrowni Konin wynosi 100 MW. Elektrownia obraca się wokół dwóch bloków, przy czym każdy z nich generuje 50 MW.
Stan przed modernizacją
Na przedmodernizowanej elektrowni Konin, zainstalowanych było 8 kotłów energetycznych oraz 7 turbozespołów, z podziałem układów cieplnych na część kolektorową i blokową. Część kolektorowa obejmowała:
- 6 kotłów, w tym 2 kotły OP-130b, każdy z wydajnością 130 t/h pary,
- 2 kotły OP-130b, zmodernizowane poprzez metodę HUS, każdy o tej samej wydajności,
- 2 kotły wieżowe OB-230p, z wydajnością 280 t/h pary, wyposażone w instalację odsiarczania spalin,
- 5 turbozespołów o różnych mocach, w tym TG-4, nowoczesny turbozespół kondensacyjno-ciepłowniczy.
Całkowita moc zainstalowana dla tej części wynosiła 248 MW, a moc cieplna dla wszystkich urządzeń ciepłowniczych wynosiła 477 MW. Dodatkowo, na zmodernizowanych obiektach (TG-4, TG-6 i inne) zainstalowano system automatyki Procontrol od ABB. Część blokowa obiektu składała się z dwóch bloków energetycznych, każdy o mocy zainstalowanej 120 MW, a w 2010 roku została całkowicie zdemontowana.
Elektrownia Pątnów II
Blok energetyczny Pątnów II, o mocy wynoszącej 474 MW, jest pierwszą jednostką w krajowym systemie elektroenergetycznym, która pracuje na parametrach nadkrytycznych, co owocuje wyjątkową sprawnością energetyczną, sięgającą 44,0% brutto oraz 41,0% netto. Dyrektor biura projektowego tego bloku, Bogdan Prysłopski, ogłosił oficjalne zakończenie budowy na dzień 29 lutego 2008. Na koniec roku 2020, nastąpiła likwidacja spółki Elektrownia Pątnów II, a jej aktywa zostały włączone do ZE PAK, co sprawiło, że blok EPII 474MW otrzymał numer 9 w Pątnowie.
W skład bloku 474 MW wchodzą następujące komponenty:
- kocioł BB-1345, zaprojektowany przez Alstom Power i produkowany przez Rafako SA, o wydajności 361 kg/s (1300 t/h),
- turbina kondensacyjna z generatorem synchronicznym typu 50WT23E-104, obie jednostki pochodzą z Alstom Power,
- elektrofiltr,
- układ odsiarczania spalin oparty na systemie wapienno-gipsowym (IOS),
- nowy komin,
- układ wyprowadzenia mocy na szyny rozdzielni 400 kV.
Parametry bloku są imponujące:
- Moc znamionowa bloku na zaciskach generatora przy średniorocznej temperaturze chłodzenia wynoszącej 16 °C wynosi 470,2 MW,
- Moc bloku netto na szynach 400 kV przy tej samej temperaturze wynosi 446 MW,
- Roczny czas eksploatacji mocy zainstalowanej wynosi 6800 h,
- Roczna produkcja energii elektrycznej sięga 3180 GWh.
Przypisy
- ZEPAK - Ubytki mocy [online], com.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- ZE PAK wyprodukuje wodór z energii odnawialnej - Gramwzielone.pl [online], gramwzielone.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- ZEPAK - Produkcja wodoru w ZE PAK SA [online], zepak.com.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- ZEPAK - Elektrownia Pątnów I [online], zepak.com.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- ZE PAK miał 222,39 mln zł straty netto, 291,11 mln zł straty EBIT w 2020 – Inwestycje.pl [online], inwestycje.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- ZEPAK - Elektrownia Konin [online], www.zepak.com.pl [dostęp 01.11.2022 r.] .
- ZEPAK - Elektrownia Pątnów I [online], www.zepak.com.pl [dostęp 01.11.2022 r.] .
- ZEPAK - Program Czysta Polska [online], com.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- Informacje ogólne [online], zepak.com.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- a b ZE PAK ukończyło montaż 155 tysięcy modułów PV na Farmie Brudzew | Energetyka24 [online], energetyka24.com [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- Akcjonariat [online], zepak.com.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- ZEPAK - Aktualności [online], zepak.com.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- Raporty bieżące [online], zepak.com.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- Polskie Sieci Elektroenergetyczne, Informacje o zasobach wytwórczych KSE (wg stanu na 29.11.2019) [online], pse.pl [dostęp 08.12.2019 r.] .
- ZE PAK kupił kopalnie Adamów i Konin za 175,5 mln zł wnp.pl 19.07.2012 r.
- Pogrzeb Józefa Zielińskiego. „Nowiny”, s. 2, nr 95 z 14-16.05.1982 r.
- Blok energetyczny opalany biomasą w Elektrowni Konin.
- https://rejestr.io/krs/21374/zespol-elektrowni-patnow-adamow-konin.
- http://arrtransformacja.org.pl/wp-content/uploads/2021/02/Instrat-Analiza-gospodarcza-regionu-Wielkopolski-Wschodniej.pdf
- Prezentacja programu PowerPoint [online], zepak.com.pl [dostęp 26.04.2024 r.] .
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty handlowo-usługowe":
Dawny Zajazd „Pod Jelonkiem” w Koninie | Franspol | Miejski Zakład Komunikacji w Koninie | Kopalnia Węgla Brunatnego „Konin”Oceń: ZE PAK