Spis treści
Co to jest umowa o pracę i jakie są jej rodzaje?
Umowa o pracę jest kluczowym dokumentem, który kształtuje relacje między pracodawcą a pracownikiem. Jej zasady określa Kodeks pracy, a w treści umowy znajdują się najważniejsze warunki zatrudnienia, takie jak:
- wynagrodzenie,
- obowiązki pracownika,
- prawa obu stron.
Wyróżniamy trzy główne typy umów:
- umowę na okres próbny,
- umowę na czas określony,
- umowę na czas nieokreślony.
Umowa próbna zazwyczaj trwa do trzech miesięcy i ma na celu ocenę zdolności pracownika w nowym środowisku pracy. Natomiast umowy na czas określony są zawierane na określony czas, a umowa na czas nieokreślony oferuje większą stabilność, ponieważ nie ma ustalonych limitów czasowych. Okres obowiązywania umowy wpływa na prawa i obowiązki zarówno pracownika, jak i pracodawcy, a w przypadku umowy na czas określony mogą pojawiać się ograniczenia dotyczące jej przedłużania lub liczby kolejnych umów.
Istotne jest, aby warunki umowy były zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi, co pozwala na ochronę interesów obu stron. Umowa o pracę również precyzuje, w jaki sposób można ją rozwiązać, co może różnić się w zależności od jej rodzaju oraz warunków zatrudnienia. Pracownicy powinni znać swoje prawa związane z zakończeniem umowy, co da im możliwość uzyskania odpowiedniego wsparcia w sytuacji rozwiązania stosunku pracy.
Jakie są przyczyny rozwiązania umowy o pracę?

Zakończenie umowy o pracę może być spowodowane różnorodnymi okolicznościami, które można zgrupować w kilku podstawowych kategoriach. Do najważniejszych z nich należą:
- porozumienie stron,
- wypowiedzenie,
- rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia,
- wygaśnięcie umowy.
Porozumienie stron to sytuacja, w której obie strony decydują na zakończenie współpracy zgodnie z ustalonymi warunkami. Ta forma rozwiązania umowy oferuje dużą elastyczność oraz korzyści dla obu stron.
W przypadku wypowiedzenia umowy, zarówno pracodawca, jak i pracownik mają możliwość jednostronnego zakończenia umowy, zgodnie z obowiązującymi przepisami o okresach wypowiedzenia. Pracodawca może podjąć taką decyzję przykładowo w związku z likwidacją stanowiska. Z kolei pracownik ma prawo wypowiedzieć umowę, jeśli zmiana miejsca zamieszkania utrudnia dalszą współpracę.
Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia to kolejna opcja, dostępna w sytuacjach, kiedy dochodzi do poważnych naruszeń. Pracodawca ma prawo zakończyć umowę, gdy pracownik rażąco łamie swoje obowiązki – na przykład poprzez kradzież. Z drugiej strony, pracownik może podjąć decyzję o rozwiązaniu umowy w przypadku mobbingu czy braku wypłaty wynagrodzenia.
Wygaśnięcie umowy najczęściej ma miejsce po upływie okresu, na jaki została zawarta, co dotyczy szczególnie umów czasowych. W każdej z tych sytuacji istotne jest przestrzeganie przepisów prawa pracy, które mają na celu ochronę pracowników oraz zagwarantowanie im odpowiednich praw przy kończeniu umowy.
Jak kodeks pracy reguluje rozwiązanie umowy o pracę?
Kodeks pracy precyzyjnie określa zasady dotyczące zakończenia umowy o pracę. Zawiera między innymi szczegółowe procedury oraz terminy, które należy bezwzględnie przestrzegać. Wypowiedzenie umowy stanowi kluczowy element tego procesu, szczególnie w sytuacjach, gdy jedna ze stron zdecyduje się na zakończenie współpracy.
Czas trwania okresu wypowiedzenia uzależniony jest od długości zatrudnienia i może wynosić:
- dwa tygodnie,
- miesiąc,
- trzy miesiące.
Istnieją także przypadki, w których umowa może zostać rozwiązana bez wypowiedzenia, na przykład w sytuacjach, gdy dochodzi do istotnych naruszeń umowy. Do takich przewinień można zaliczyć:
- poważne wykroczenia ze strony pracownika, takie jak kradzież,
- niezgodne z prawem zachowania pracodawcy, takie jak mobbing,
- brak wypłaty wynagrodzenia.
Kodeks pracy podkreśla, że umowy, takie jak te zawarte na czas określony, kończą się automatycznie po upływie ustalonego terminu. W takiej sytuacji pracodawca ma obowiązek wydać świadectwo pracy oraz wypłacić ekwiwalent za niewykorzystany urlop, co jest kluczowe dla ochrony praw zatrudnionego.
Zarówno pracodawca, jak i pracownik są zobligowani do przestrzegania przepisów mających na celu zapewnienie równości i sprawiedliwości w procesie rozwiązywania umowy. Zrozumienie tych regulacji jest niezwykle istotne dla obu stron, aby uniknąć ewentualnych konsekwencji prawnych, które mogłyby wynikać z niewłaściwego zakończenia stosunku pracy.
Jakie są sposoby rozwiązania umowy o pracę?
Kodeks pracy oferuje różne metody zakończenia umowy o pracę, z których każda ma swoje specyfikacje. Przede wszystkim mamy porozumienie stron – to elastyczna opcja, która wymaga akceptacji obu zaangażowanych stron. Dzięki temu można ustalić warunki zakończenia współpracy bez skomplikowanych formalności związanych z wypowiedzeniem.
Innym sposobem jest wypowiedzenie, które mogą złożyć zarówno pracodawca, jak i pracownik, przestrzegając przy tym określonych okresów wypowiedzenia. Te terminy są zróżnicowane, mogą wynosić od dwóch tygodni do trzech miesięcy, w zależności od długości zatrudnienia. Na przykład:
- pracodawca ma prawo zakończyć umowę w sytuacji, gdy miejsce pracy jest likwidowane,
- pracownik może to zrobić w związku z przeprowadzką.
Istnieje również możliwość rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, która ma zastosowanie w przypadku poważnych naruszeń. Pracownik ma prawo zakończyć umowę w sytuacjach, takich jak:
- mobbing,
- brak wypłaty wynagrodzenia.
Z drugiej strony, pracodawca może to zrobić, gdy pracownik rażąco narusza swoje obowiązki. Na koniec mamy wygaśnięcie umowy, które dotyczy umów na czas określony, kończących się automatycznie po czasie ustalonym w umowie, a także w sytuacji śmierci zatrudnionej osoby. Każda z tych metod niesie ze sobą konkretne konsekwencje prawne. Zarówno pracodawcy, jak i pracownicy powinni zdawać sobie sprawę z wymogów oraz przysługujących im praw. Zrozumienie sposobów zakończenia umowy jest niezwykle istotne dla podejmowania dalszych kroków po zakończeniu zatrudnienia.
W jakich okolicznościach pracownik może zakończyć umowę bez wypowiedzenia?
Pracownik ma prawo do natychmiastowego zakończenia umowy o pracę, jeśli zdecyduje, że doszło do poważnych naruszeń ze strony pracodawcy. Przykładowo:
- opóźnienia w wypłacie pensji,
- stosowanie mobbingu,
- jakiekolwiek zagrożenie dla zdrowia.
Stanowią one podstawę do takiej decyzji. W celu rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, należy złożyć pisemne oświadczenie, w którym jasno wskazuje się powód tego kroku. Prawo gwarantuje w tym przypadku prawo do odszkodowania, które odpowiada wynagrodzeniu za czas, jaki byłby potrzebny na wypowiedzenie. Ważne jest, aby dokument był sporządzony w formie pisemnej, co jest niezbędne do zachowania skuteczności prawnej.
Należy także pamiętać, że Kodeks pracy ściśle reguluje kwestie dotyczące rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, co ma na celu ochronę praw pracowników. Powody zakończenia umowy mogą być różne w zależności od konkretnej sytuacji. Jednak przestrzeganie określonych procedur jest kluczowe, aby uniknąć ewentualnych problemów prawnych. Zrozumienie swoich praw w takich sytuacjach jest niezwykle istotne dla każdego pracownika.
Jakie są terminy ustania zatrudnienia?
Terminy zakończenia zatrudnienia mogą się znacznie różnić w zależności od sposobu, w jaki umowa o pracę zostaje zakończona. W sytuacji, gdy obie strony osiągają porozumienie, termin rozwiązania umowy ustalany jest wspólnie przez pracownika i pracodawcę. Natomiast w przypadku wypowiedzenia umowy, obowiązują przepisy Kodeksu pracy.
Długość okresu wypowiedzenia zależy od stażu pracy i może wynosić:
- 2 tygodnie dla osób zatrudnionych krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc dla pracowników z doświadczeniem od 6 miesięcy do 3 lat,
- 3 miesiące dla tych, którzy mają powyżej 3-letni staż.
Możliwe jest również rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia, co oznacza, że umowa wygasa z dniem złożenia odpowiedniego oświadczenia. W przypadku kontraktów na czas określony, zatrudnienie kończy się automatycznie z upływem ustalonego okresu. Zrozumienie terminów zakończenia pracy ma kluczowe znaczenie dla pracowników, ponieważ wpływa na ich prawa oraz obowiązki pracodawców. Obliczając datę rozwiązania umowy, istotne jest przestrzeganie przepisów Kodeksu pracy, co pozwoli uniknąć potencjalnych problemów formalnych.
Co oznacza dzień ustania zatrudnienia?
Dzień zakończenia zatrudnienia to niezwykle ważny moment zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy. To właśnie wtedy formalnie kończy się współpraca między obiema stronami.
Od tego dnia pracownik przestaje pełnić swoje obowiązki, a pracodawca ma obowiązek wypłacić wynagrodzenie za wykonaną pracę. Taki moment wiąże się z różnymi kwestiami prawnymi, dlatego konieczne jest zapisanie daty w ważnych dokumentach, takich jak:
- świadectwo pracy,
- oświadczenie o rozwiązaniu umowy.
Data ta jest istotna także dla terminów związanych z obowiązkami pracodawcy, na przykład wydawaniem świadectwa pracy. Ponadto, dla pracowników ma ona znaczenie w kontekście uprawnień, takich jak możliwość ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych, jeśli spełniają określone warunki.
Kiedy pracownicy planują swoją karierę zawodową, wiedza na temat dnia ustania zatrudnienia staje się kluczowa. Jest to szczególnie istotne dla tych, którzy rozważają aplikowanie o świadczenia związane z bezrobociem.
Zrozumienie, dlaczego ta data jest tak ważna, umożliwia bardziej świadome podejmowanie decyzji o przyszłości zawodowej. Warto także zadbać o odpowiednie przechowywanie dokumentów, co może okazać się niezbędne w przypadku ewentualnych sporów dotyczących zakończenia umowy.
Jak można ustalić termin rozwiązania stosunku pracy?

Zakończenie stosunku pracy może odbywać się na różne sposoby, a sposób jego przeprowadzenia zależy od formy rozwiązania umowy. Gdy strony decydują się na porozumienie, wspólnie ustalają termin, co pozwala na elastyczne dostosowanie się do potrzeb obu stron. W przypadku jednostronnego wypowiedzenia to obowiązujący okres wypowiedzenia wyznacza datę zakończenia współpracy, a ten zależy od stażu pracownika. W praktyce wygląda to tak:
- 2 tygodnie dla osób z krótszym stażem,
- 1 miesiąc dla tych zatrudnionych od 6 miesięcy do 3 lat,
- 3 miesiące dla pracujących ponad 3 lata.
Jeśli umowa ma zostać rozwiązana bez wypowiedzenia, wygasa ona w dniu złożenia stosownego oświadczenia, chyba że obie strony zdecydują inaczej. W przypadku umów na czas określony, data zakończenia wynika z zapisów zawartych w umowie. Z tego powodu niezwykle istotne jest, aby przestrzegać obowiązujących przepisów prawnych, co pozwoli uniknąć ewentualnych nieporozumień. Precyzyjne określenie terminu zakończenia zatrudnienia ma kluczowe znaczenie zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy.
Jak rozwiązanie umowy wpływa na pracownika i pracodawcę?
Rozwiązanie umowy o pracę ma istotny wpływ na obie strony: pracownika oraz pracodawcę. Dla zatrudnionego to często oznacza utratę dochodu, co może skłonić go do rozważenia ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych. Ma prawo do różnych świadczeń, takich jak:
- ekwiwalent za niewykorzystany urlop,
- odprawa pieniężna, o ile spełnia określone wymagania.
Z perspektywy pracodawcy zakończenie współpracy to nowe wyzwania. Musi on:
- wystawić świadectwo pracy,
- rozpocząć proces rekrutacji na wolne miejsce,
- dopełnić wszelkich formalności, aby uniknąć ewentualnych roszczeń ze strony byłego pracownika.
Rozwiązanie umowy wiąże się ze wzajemnymi zobowiązaniami, a po zakończeniu współpracy, pracownik ma prawo zgłaszać roszczenia, jeśli zauważy jakieś nieprawidłowości w czasie zatrudnienia. Zrozumienie tych zagadnień jest fundamentalne dla prawidłowego zarządzania relacjami w miejscu pracy. Dlatego obie strony powinny dążyć do minimalizowania ryzyka sporów, a także być świadome swoich praw oraz obowiązków, jakie niosą ze sobą zakończenia stosunku pracy.
Jakie są skutki rozwiązania umowy za porozumieniem stron?
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron to sposób na zakończenie współpracy, który przynosi korzyści zarówno pracodawcy, jak i pracownikowi. Ten proces wymaga zgody obu stron, co zapewnia elastyczność i możliwość dostosowania się do ich potrzeb. Ustalenie wspólnego terminu końca umowy umożliwia płynne przejście.
Po zakończeniu współpracy pracownik otrzymuje:
- świadectwo pracy,
- ekwiwalent za niewykorzystany urlop,
- co chroni jego prawa.
Jednak warto pamiętać, że w niektórych sytuacjach pracownik może napotkać trudności z uzyskaniem zasiłku dla bezrobotnych, jeśli nie spełni określonych warunków. Kluczowe jest również to, aby po zakończeniu umowy istniało wzajemne zrozumienie oraz brak roszczeń, co ułatwi utrzymanie pozytywnych relacji w przyszłości. Pracodawca ma obowiązek formalnie zakończyć współpracę, co oznacza wydanie świadectwa pracy i rozliczenie ekwiwalentu.
Możliwe jest także wprowadzenie dodatkowych warunków, jak na przykład:
- odprawa pieniężna,
- która przysługuje w określonych sytuacjach.
Warto podkreślić, że wniosek o rozwiązanie umowy nie wymaga uzasadnienia, co stanowi sporą zaletę tej formy zakończenia stosunku pracy. W przypadku, gdy jedna ze stron postanowi cofnąć zgodę, konieczna będzie akceptacja drugiej strony, co podkreśla znaczenie współpracy oraz wzajemnego szacunku w procesie zmiany zatrudnienia.
Jakie obowiązki ma pracodawca przy rozwiązaniu umowy?
Zakończenie umowy o pracę pociąga za sobą różnorodne obowiązki dla pracodawcy, których celem jest ochrona interesów pracownika oraz zapewnienie zgodności z przepisami Kodeksu pracy. Wśród najważniejszych zadań pracodawcy znajdują się:
- wystawienie świadectwa pracy w dniu rozwiązania umowy lub najpóźniej w ciągu tygodnia,
- wypłata wszystkich należnych wynagrodzeń, w tym wynagrodzenia za przepracowane dni i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop,
- możliwość wypłaty odprawy pieniężnej w pewnych sytuacjach,
- zarejestrowanie pracownika z ubezpieczeń społecznych w ciągu tygodnia po zakończeniu umowy,
- uzasadnienie działań, jeśli umowa została rozwiązana bez wypowiedzenia.
Kluczowe jest skrupulatne przestrzeganie regulaminu pracy oraz przepisów dotyczących zakończenia umowy, aby zminimalizować ryzyko ewentualnych sporów sądowych czy roszczeń ze strony pracownika. Zrozumienie tych wszystkich obowiązków jest niezwykle ważne zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika, ponieważ zapewnia to zgodność z prawem i jasność dotycząca zakończenia współpracy.
Jakie prawa ma pracownik w związku z rozwiązaniem umowy?
Każdy pracownik ma szereg praw związanych z zakończeniem umowy o pracę. Po jej rozwiązaniu, powinien otrzymać:
- świadectwo pracy, które potwierdza okres zatrudnienia oraz charakter podejmowanych obowiązków,
- pełne wynagrodzenie, które obejmuje zapłatę za przepracowane dni oraz ekwiwalent za niewykorzystany urlop,
- odprawę, jeśli się należy.
Kiedy umowa zostaje rozwiązana w sposób niezgodny z prawem, na przykład poprzez bezpodstawne zwolnienie dyscyplinarne, pracownik ma prawo odwołać się do sądu pracy. Dodatkowo, w trakcie okresu wypowiedzenia przysługuje mu ochrona przed zwolnieniem, co staje się niezwykle istotne w sytuacjach takich jak ciąża czy przewlekła choroba.
Zgodnie z regulacjami dotyczącymi zatrudnienia, istnieje też możliwość ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych, ale tylko wtedy, gdy spełnione są określone warunki. Zrozumienie przysługujących praw oraz umiejętność ich skutecznego egzekwowania są kluczowe dla każdego pracownika. Dzięki nim można lepiej radzić sobie w trudnych sytuacjach związanych z końcem zatrudnienia oraz chronić swoje interesy. Dlatego ważne jest, aby pracownicy byli świadomi swoich uprawnień, co pozwoli im efektywnie bronić swoich praw w razie potrzeby.
Co się dzieje z wynagrodzeniem po dniu rozwiązania umowy?

Po zakończeniu współpracy pracodawca ma obowiązek wypłacenia wszystkich należnych pracownikowi wynagrodzeń. Obejmuje to nie tylko pensję za okres przepracowany, ale także ekwiwalent za niewykorzystany urlop, jeśli pracownik nie skorzystał z przysługujących dni. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, w przypadku pewnych okoliczności, pracodawca powinien również przyznać odprawę. Warto pamiętać, że zapłata powinna być dokonana terminowo, zazwyczaj na dzień przelewu wynagrodzenia.
Dodatkowo, pracodawcy mają obowiązek rozliczenia się z pracownikiem w kontekście wszystkich roszczeń związanych z płacą. Przepisy zawarte w Kodeksie pracy oraz Kodeksie cywilnym wskazują, że tego typu roszczenia ulegają przedawnieniu po pewnym czasie, co jest ważnym aspektem zarówno dla pracodawców, jak i pracowników.
Po zakończeniu zatrudnienia, pracownik ma prawo otrzymać pełen zestaw informacji dotyczących swoich finansowych należności, co sprzyja przejrzystości w relacjach na linii pracownik-pracodawca. Zrozumienie tych zasad jest niezwykle istotne, aby uniknąć problemów związanych z niewłaściwym rozliczeniem wynagrodzenia. Właściwe przestrzeganie przepisów pomoże pracodawcom zminimalizować ryzyko pojawienia się roszczeń ze strony byłych pracowników.
Jak przygotować oświadczenie o rozwiązaniu umowy?
Aby skutecznie rozwiązać umowę o pracę, ważne jest, by oświadczenie miało formę pisemną zgodną z wymogami prawnymi. W dokumencie powinny znaleźć się kluczowe elementy, takie jak:
- Pełne imię i nazwisko pracownika, które identyfikuje osobę składającą oświadczenie,
- Nazwa i adres pracodawcy, co umożliwia kierowanie dokumentu do odpowiedniej osoby,
- Jasne stwierdzenie o rozwiązaniu umowy, które wskazuje, że pracownik wypowiada umowę,
- Data ustania zatrudnienia, informująca, od kiedy umowa przestaje obowiązywać, co jest istotne dla okresu wypowiedzenia,
- Stanowisko pracownika, przydatne dla określenia jego roli w firmie,
- Przyczyna rozwiązania umowy (opcjonalnie), w której pracownik może wyrazić swoje powody decyzji,
- Podziękowanie dla pracodawcy (opcjonalne), co może sprzyjać utrzymaniu dobrych relacji na przyszłość,
- Dane kontaktowe, które ułatwiają dalszy kontakt, gdy zajdzie taka potrzeba,
- Podstawa prawna, czyli odniesienie do przepisów Kodeksu pracy, które może być przydatne,
- Podpis, czy to fizyczny, czy elektroniczny, potwierdzający autentyczność dokumentu.
Zadbanie o prawidłowe sformułowanie tych danych jest niezwykle istotne, aby uniknąć problemów w przyszłości. Jeśli to możliwe, warto złożyć dokument osobiście, aby mieć pewność, że pracodawca go otrzymał. W przypadku rozwiązania umowy za porozumieniem stron, cały proces może być znacznie prostszy. Odpowiednio sporządzone oświadczenie zabezpiecza prawa pracowników oraz obowiązki pracodawców.
Jak rozumieć dzień rozwiązania umowy?
Dzień, w którym następuje rozwiązanie umowy, jest kluczowy dla zakończenia stosunku pracy. To moment, kiedy pracownik przestaje być zobowiązany do wykonywania swoich obowiązków, co wiąże się z zakończeniem pobierania wynagrodzenia. Od tej daty zaczynają biec różne terminy, które regulują prawa i obowiązki obu stron.
Ważne jest również, że tego dnia pracodawca zobligowany jest do wydania świadectwa pracy, które dokumentuje okres zatrudnienia oraz zakres pełnionych zadań. Powinno ono zostać dostarczone najpóźniej w dniu rozwiązania umowy. Warto również pamiętać, że:
- pracownik ma prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, jeżeli nie skorzystał z wszystkich przysługujących mu dni wolnych,
- data zakończenia umowy odgrywa istotną rolę w kwestii ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych.
W takim przypadku należy złożyć odpowiednie wnioski w urzędzie pracy, a termin ten jest kluczowy dla określenia daty, od której można starać się o wsparcie finansowe. W sytuacji wcześniejszego rozwiązania umowy, znajomość przepisów prawa pracy staje się niezbędna. Wiedza na temat swoich praw pozwala pracownikowi skutecznie bronić się w razie ewentualnych sporów czy apelacji do sądu pracy.
Zrozumienie znaczenia dnia rozwiązania umowy w kontekście praw i obowiązków ma istotne znaczenie dla planowania kariery oraz zabezpieczania przyszłości finansowej.
Co to jest ostatni dzień pracy i jakie ma znaczenie?
Dzień zakończenia pracy to istotny moment w życiu każdego pracownika. Symbolizuje on zakończenie wszystkich obowiązków zawodowych. W tym czasie pracownik skupia się na wykonaniu ostatnich zadań przed formalnym rozwiązaniem umowy o pracę. Choć często ten dzień pokrywa się z datą końca umowy, nie zawsze musi się to zgadzać. Jest to głównie czas zabiegów związanych z rozliczeniami finansowymi oraz formalnościami.
Pracownik ma prawo do:
- wynagrodzenia za ostatni przepracowany okres,
- ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.
Warto także pamiętać, że udokumentowany czas pracy ma wpływ na przyszłe uprawnienia, takie jak:
- wynagrodzenie chorobowe,
- zasiłek dla bezrobotnych.
Z perspektywy pracodawcy, ostatni dzień pracy to szansa na dopełnienie wszystkich niezbędnych formalności. Tego dnia należy przygotować świadectwo pracy, które powinno być gotowe w dniu zakończenia współpracy lub w ciągu tygodnia. Dokument ten potwierdza czas zatrudnienia oraz zakres obowiązków. Brak takiego świadectwa może skutkować problemami z realizowaniem praw byłego pracownika.
Warto również, by pracownicy zadbali o zebranie swoich osobistych rzeczy oraz dopełnienie ostatnich formalności, takich jak:
- oddanie sprzętu,
- podpisanie wymaganych dokumentów.
Ten moment to nie tylko zakończenie współpracy, lecz także ważny krok dla obu stron umowy. Pracownik powinien być świadomy swoich praw i obowiązków związanych z tym dniem, co może ułatwić mu przejście do kolejnych etapów kariery zawodowej.